Op de premies is, anders dan bij een groepsverzekering, individuele pensioentoezegging en levensverzekering geen verzekeringstaks verschuldigd.

De premies mogen worden afgetrokken van het bruto inkomen. Dat geeft een dubbel voordeel:

• U betaalt minder belasting omdat de premie wordt afgetrokken als beroepskosten, u recupereert dus van de hoogste schijf van uw personenbelasting (50% + gemeentelijke opcentiemen, gemiddeld 53,5%)
• U betaalt ook minder sociale bijdragen omdat het inkomen waarop deze sociale bijdragen worden berekend, wordt verminderd met de bijdrage VAPZ.

Op het pensioenkapitaal dat u ontvangt is een bijdrage van 3,55 % voor de ziekte- en invaliditeitsverzekering (ZIV-bijdrage), plus de solidariteitsbijdrage van maximum 2% verschuldigd.

Het kapitaal wordt daarna onder de vorm van een fictieve rente belast. Het betreft een percentage van het ontvangen kapitaal dat u aangeeft via de afrekening uw personenbelastingen.

Het percentage is afhankelijk van de leeftijd waarop u het kapitaal krijgt; maar het bedraagt nooit meer dan 5 %. U moet de fictieve rente gedurende 13 jaar vermelden op de belastingaangifte, behalve als u minstens 65 jaar oud bent op het ogenblik dat u het kapitaal ontvangt; dan moet u de fictieve rente slechts 10 jaar lang aangeven.

Net zoals uw wettelijk pensioen, wordt uw fictieve rente dan jaarlijks tegen het progressief tarief van de personenbelasting belast. Dat is fiscaal voordeliger dan een eenmalige belasting op het volledige kapitaal. Ontvangt u het pensioenkapitaal ten vroegste op 65 jaar en bent u tot dan blijven werken (lees: sociale bijdragen blijven betalen), dan wordt slechts 80 % van het kapitaal in fictieve rente omgezet. De overige 20 % wordt dan niet belast. De tabel hieronder geeft de details weer.
Bij een overlijden vóór de einddatum van het contract zal de begunstigde van het kapitaal belastingen betalen op een fictieve rente en wordt er gekeken naar de leeftijd van de ontvanger van dit kapitaal. Voorbeeld uw partner heeft een Vapz en overlijdt voor einddatum contract, in functie van de leeftijd die u heeft, zal de fictieve worden bepaald. U bent op dat moment 35 jaar, dan zal u gedurende 13 jaar 1% van het ontvangen kapitaal in uw belastingaangifte moeten opnemen.

De wet verplicht minstens een kapitaalsgarantie voor het VAPZ. U kan dus meestal enkel kiezen voor een formule tak 21.
(Tegenwoordig kan je bij sommige verzekeraars toch een beperkt deel van de premie in Tak23 beleggingsfondsen storten.)

• Ofwel hebt u minstens recht op een vaste jaarlijkse intrest op uw stortingen, hierbovenop kan nog een (beperkte) jaarlijkse bonus worden toegekend;
• Ofwel krijgt u minstens kapitaalsgarantie met jaarlijks een variabele bonus, dat noemen verzekeraars een tak21-contract aan 0%.

Om uw levensstandaard veilig te stellen, kiest u het best voor bijkomende verzekeringen tegen inkomensverlies door overlijden, ziekte of ongeval. Wij adviseren u om die verzekeringen te combineren met een levensverzekering. De tarieven zijn namelijk veel voordeliger als u deze dekkingen neemt als aanvullende waarborg bij uw vapz indien u onder eenmanszaak werkt.

1. verzekeringen bij overlijden: de uitbetaling moet ervoor zorgen dat uw lening is afbetaald of dat achterblijvers beschermd zijn:

• overlijdensdekking: de verzekeraar betaalt dan aan uw naasten een kapitaal uit bij overlijden
• ongevalsdekking: uw nabestaanden ontvangen een uitkering van een bijkomend kapitaal bij overlijden door een ongeval (enkel door ongeval)

2. verzekeringen bij arbeidsongeschiktheid: deze verzekering is vooral interessant voor u als zelfstandige die anders een maximale bruto-uitkering ontvangen van 1.386,32 euro. Naarmate uw inkomen en vaste kosten hoger liggen, is de noodzaak aan een bijkomende verzekering ook groter

• premievrijstelling: als u arbeidsongeschikt bent, neemt de verzekeraar uw spaarinspanning over zodat uw pensioenkapitaal verzekerd is zonder dat u zelf verder betaalt.
• gewaarborgd inkomen: u ontvangt een rente (uitkering) bij arbeidsongeschiktheid.

Voor deze dekkingen betaalt u een extra premie, aftrekbaar als beroepskost, maar u bouwt er geen extra pensioenkapitaal mee op. Vergelijk het met een auto- of brandverzekering: als het risico zich niet voordoet, wordt er niets uitbetaald en bent u het geld kwijt. Niet onlogisch, want u betaalt een relatief beperkte premie voor een groot uit te betalen bedrag.